
KÖMÜRÜN SINIFLANDIRILMASI
Kömürler kısa analiz, elementler analizi, fiziksel ya da mekanik özelliklerine göre sınıflandırılırlar. Ancak kısa analiz sonuçlarına göre sınıflandırma daha yaygındır. Kısa analiz; uçucu madde, sabit karbon, kül, nem ve ısı değeri tayinleridir.
Kömürde Uçucu Madde ;
Kömürün oksijensiz ortamlarda ısıtılmasıyla oluşan karbon buharları ile karbondioksit ve su buharı gibi gazların toplamına uçucu madde denir. Genç linyitlerde uçucu madde %50 çıktığı halde antrasit gibi yaşlı kömürlerde %5 in altına düşer. Uçucu madde miktarı fazla olan kömürleri yakarken hava karışımı iyi ayarlanmadığı durumlarda ocaklarda ve borularda is oluşur. Uçucu madde miktarı %10 un altında olan kömürleri sobalarda tutuşturabilmek güçleşir.
Kömürde Kül ;
Kömür yandığında içerdiği mineral maddelerden kalan kısmına kül denir. Kül kömürlerde sayısızlık olarak değerlendirilir ve miktarı arttıkça kömürün ısı değeri düşer.
Kömürde Kükürt ;
Kükürt kömürde anorganik ve organik bileşikler halinde bulunmaktadır. Kömürlerde genellikle kükürt miktarı % 0,5 - % 5 arasında değişmektedir. Kükürt kömürün ısı değerini düşürmez. Ancak çevre kirliliğine zarar vermesi ve yakma sistemlerinde korrozif etki yapması nedeniyle kömürde fazla kükürt olması istenmez.
Kömürde Nem ;
Ocak çıkışında taşkömürü % 1 - 3, linyit kömürü % 20 - 30, yumuşak linyitler % 40 - 60'ın üzerinde nem içerirler. Nem Kömürde üç şekilde bulunur;
a-) Bünyevi Nem b-) Kaba Nem c-) Kimyasal bağlı Su Kömürün mekanik ve fiziksel özellikleri büyük ölçüde içerdiği nem cinsi ve miktarına bağlıdır. Ayrıca nem oranı arttıkça kömürün ısı değeri düşer.
Kömürün Isı Değeri ;
Kömürün yanmasıyla oluşan ısı, içerdiği hidrojen ve karbonun oksitlenmesiyle meydana gelir. 1 gram kömürün kalorimetre bombasında yanmasıyla oluşan ısıya kömürün üst ısı değeri denir. Yanma gazlarındaki su buharının yoğunlaşmasıyla oluşan ısının üst ısı değerinden çıkarılmasıyla alt ısı değeri bulunur.